Woensdag 8 mei 2013 Batalha – Fatima – Tomar

Na Lissabon en Sintra, waar zoveel te zien en te beleven is, is Batalha heerlijk overzichtelijk. Er is maar één monument; een klooster (met kathedraal) dat zo groot is dat het vanuit iedere hoek van het kleine stadje zichtbaar is. Het enorme klooster werd in 1385 ter ere van de overwinning van de Portugese koning Joa I op de Castillianen (Spanjaarden) gebouwd. De Portugese naam Batalha betekent veldslag.

Hier overnachten we wederom op een camperplaats. Een parkeerterrein dat naast het plaatselijke voetbalveld ligt. Om het voetbalveld liggen twee atletiekbanen, waar heel veel inwoners van Batalha dagelijks hun eigen ‘veldslag’ leveren. De binnenbaan is voor snelverkeer (joggers) en de buitenbaan voor wandelaars. Alsof er in heel Batalha geen weg is waarover gelopen kan worden… We hebben ons gisteren verbaasd én kostelijk vermaakt over dezelfde, alsmaar voorbij komende wandelaars en joggers. De neiging om een stoel langs de sintelbaan te zetten om vandaar uit rondetijden aan te geven, onderdrukken we wijselijk…

Vanochtend brengen we een bezoek aan het klooster. We vinden het mooi, wederom door de eenvoud ervan; vooral de inrichting van de kerk en het klooster spreken ons aan. We begrijpen dat er maar liefst twee eeuwen aan het klooster gebouwd is. Des te verrassender is het dat de laatst geplande kapel nooit afgebouwd is. De bouwmeesters die er aan bezig waren, werden rond 1500 opgeroepen naar Lissabon te komen voor de bouw van het Mosteiro do Jerónimos (die wij anno 2013 niet gezien hebben vanwege de enorme wachtrij voor de kassa ;-)). Hoe dan ook is het heel bijzonder om in een kapel te staan die zoveel eeuwen later nog steeds ‘dakloos’ is.

Ook zijn we erg onder de indruk van de graven van twee onbekende soldaten uit de 1e wereldoorlog in de abdij van het klooster. De graven worden dagelijks bewaakt door Portugese militairen als een eerbetoon aan alle gevallen Portugese militairen die ooit voor Portugal hun leven lieten.

Het bedevaartsplaatsje Fatima ligt maar 17 kilometer van Batalha. Op Lourdes na is het één van de belangrijkste bedevaartsplaatsen voor katholieken. Fatima is nog een relatief jong bedevaartsoord: volgens de verhalen verscheen Maria hier op 12 mei 1907 voor drie herderskinderen. Nu we er zo dichtbij zijn, gaan we er graag even langs. Het heiligdom, zoals de plaats genoemd wordt, bestaat onder andere uit een plein dat tweemaal zo groot is als het Sint Pietersplein in Rome, een kapel op de plek waar Maria de eerste keer verschenen is met daarnaast de eik waar de herderskinderen op dat moment speelden, een grote kerk die – in tegenstelling tot de ‘gewone’ katholieke kerken- volledig gewijd is aan Maria en waar de drie herderskinderen begraven liggen – en een ‘offerandeplek’ waar kaarsen van wax met een persoonlijke intentie gebrand kunnen worden.

Het heiligdom is omgeven door een klein parkje. Bij het binnentreden ervan staan borden waarop aangegeven wordt dat Fatima een plaats is van stilte en gebed; gedraag u als een pelgrim is de oproep. Dat doen we dan ook, samen met alle andere bezoekers. Op zichzelf is dat een bijzondere ervaring. Nog nooit eerder waren we op zo’n groot plein c.q. in zo’n grote kerk waar zoveel oprechte devotie, rust en stilte heersen. De kerk is prachtig: eenvoudig en met - voor ons in het oog springende – glas in lood ramen waarop louter alleen beeltenissen van Maria te zien zijn. Dit geldt ook voor de beschilderingen achter het altaar; normaal gesproken voorbehouden aan Jezus, maar in Fatima is hier alleen een beeltenis van Maria te zien.

Gegrepen door de unieke sfeer steken ook wij een aantal kaarsen van wax op; oprecht; voor iedereen die ons lief is en dit keer in het bijzonder voor Syl en haar familie. Bij de verschijningskapel zitten diverse mensen in stilte bij elkaar, waaronder veel pelgrims die de tocht naar Fatima te voet (en het laatste stuk over het plein kruipend) hebben afgelegd. Of wij diezelfde devotie voelen, doet er niet toe: we zijn onder de indruk…

Des te groter is het contrast met de wereld direct naast het heiligdom. Een wereld die beheerst wordt door tientallen ‘souvenirwinkeltjes’ die allerlei beeltenissen en andere prullaria van alle denkbare katholiek heiligen aanbieden, aangevuld met een assortiment wax kaarsen en zelfs ledematen (ook van wax) voor de offerande op het plein. De specifieke zin in onze informatiebrochure dat geestelijken iedere avond om 19.30 uur religieuze voorwerpen van de zegen voorzien, doet onze wenkbrauwen eerlijkheidshalve wat fronsen. Al met al maakt ons bezoek aan Fatima een onuitwisbare indruk op ons. Oprechte devotie en serene rust versus (in onze ogen) harde commercie; de wereld in een notendop?

Na alle culturele en spirituele indrukken van de laatste week zijn we toe aan ‘puur natuur’. Met een vooruitziende blik hebben we daarom gisterenavond al gekozen voor ons volgende reisdoel: camping Pelinos in het wereldberoemde stadje Aboboreiras (vlakbij Tomar). Gelegen midden in de natuur en gerund door enthousiaste Nederlandse eigenaren van onze leeftijd – aldus een vrij vertaalde versie van de website.

Na een laatste pitstop bij een supermarkt (het leven gaat door…), , arriveren we rond 16.00 uur op de camping. Daar worden we werkelijk hartverwarmend ontvangen door Esther en Rémy (de eigenaren) en krijgen we een super plek toegewezen; in de schaduw en redelijk afgelegen. Vanaf de camping zijn er maar liefst drie manieren om snel in de bossen te komen. Niet zo verwonderlijk dus, dat we ons nu al verheugen op de komende dagen.